Fethiye Şehir Merkezinde bulunan ve Likya döneminden kaldığı bilinen kayaların oyulması sonucu yapılmış mezarlardır. Fethiye Kral Mezarları yada Amintas Mezarı adı ile de anılmaktadır. Yüz kadar basamak yardımıyla bulunduğu yere ulaşılır. Basamakları çıkıp yanına kadar ulaşıldığında arkanıza dönüp bakmayı unutmayınız. Çünkü arkanızda muazzam bir Fethiye Manzarası sizleri beklemektedir.
Bu anıt mezarları eski çağda statüsü yüksek olan kişiler için kayalara oyularak yapılmıştır. Buradan şu sonucu çıkarmamız mümkündür. Yapıya baktığımızda ne kadar çok işleme var ise içerisinde bulunan mezarda yatan kişininde rütbesi o kadar yüksektir. Likya döneminden kalan bu eser M.Ö 4. yy eseri olarak oldukça dikkat çekmektedir. Bulunduğu şehirlerin simgesi haline gelmeyi başaran bu mezarlar doğal kaya üzerine özenle oyulmuştur.
Uzaktan baktığınızda dikkat çekmesi bir yana yanına vardığınız da da sizi kendisine hayran bırakacak bir gizeme sahiptir. Mezarın sol kısmında kalan sütunun orta kısımlarında M.Ö 4. yüz yıl alfabesine ait olan bir yazı mevcuttur. Bölgede yer alan kayaların oyulması ile yapılan bu mezarların tümü Helenistik dönemde yapılmıştır. Bu nedenle Fethiye’nin yaşadığı tüm medeniyetlere tanıklık etmişlerdir. Mezarlar eski çağlarda soyulmuşlar ve hristiyanlık döneminde de en büyük zarar görmüştür.
Fethiye Kral Mezarları
Fethiye’nin güneyinde bulunan dik kayalık yamaç üzerine inşa edilen 3 tanesi tapınak tipinde diğerleri ise sivil mimariyi yansıtan çok sayıda kaya mezarı mevcuttur. Bu tapınak tipindeki 3 mezardan birisi Harpapos’un oğlu Amythas’a ait olanıdır. Ve mezarlar arasında da en görkemli olanı budur. Halk tarafından Fethiye Kral Mezarları diye bilinen bu yapı diğer iki mezara göre daha sağlam kalabilmiştir. Diğer mezarların sütunlarında ve mezar konturlarında ciddi tahribatlar oluşmuştur. Amintas mezarının sütunları da yıpranmış ancak yıkılmamıştır.
Bu yapılan eski Telmessos şehrinin üzerine inşaa edilmiştir. Antik çağda Telmessos o dönemin insanları tarafından kahinler kenti olarak adlandırılmıştır. Telmessos Fethiye’nin sırtını dayadığı dağın eteklerinden körfeze kadar uzanan geniş bir alanda kurulmuştu. Buna dair kalıntıları bugün de görmemiz mümkündür. Bölgede pek çok lahit ve kaya mezarı görmemiz mümkündür. Bunlardan bir tanesi bugün kü PTT ve Kaymakamlık binası arasında kalan Anıtsal lahit mezar örneğidir. Likya dönemine ait olan bu yapı savaşçıları simgeleyen kabartmalarla bezenmiş haldedir.
Bunun yanı sıra Fethiye’nin güneyinde yükselen Telmessos Akropolü üzerinde Aziz John Şövalyelerinin yaptığı tahmin edilen kale kalıntılarını görebilirsiniz. Bu kalenin Osmanlı Döneminde de kullanıldığı bilinmektedir. Tepeye çıkanların sur kalıntılarını, sarnıç ve tepenin doğu yüzündeki küçük kaya mezarlarını görmesi mümkündür. Telmessos’un amfi tiyatrosu ise iskeleye yakın konumdaki kazı çalışmaları sonucu ortaya çıkartılmıştır. Amfi Tiyatronun yaklaşık 5.000 kişi kapasiteli olduğu ve Bizans döneminde de Arena olarak kullanıldığı tahmin ediliyor. Bu günlerde ise Telmessos Amfi Tiyatro üzerinde restorasyon çalışmaları devam etmektedir.
Ayrıca Fethiye’de Osmanlı Dönemine ait eserlerde mevcuttur. Bunlara 1791 yılında yapılan Eski Cami ve Fethiye Hamamı’nı örnek verebiliriz. Bu iki eser de Paspatur Çarşısı olarak adlandırılan bölgede bulunmaktadır. 14 kubbeden oluşan ve 6 kemer üzerine kurulu halde olan hamam bugün de kullanılmaktadır.
