Cumalıkızık Köyü: Osmanlı’nın İzinde Bir Köy
Tarih ve Köken
Cumalıkızık Köyü, Osmanlılar’ın Bursa’da ilk yerleştikleri bölgelerden biridir. Osmanlı Dönemi konut dokusunu günümüze taşıyan bu köy, 270 evden oluşmaktadır. Bu evlerden 180’i hala kullanılmakta, diğerleri ise koruma ve restorasyon çalışmalarının yapıldığı tarihi eserlerdir. Köy, tarih boyunca Osmanlı Beyliği’nin izlerini taşımış ve Osmanlı halkının bu topraklara yerleşerek kentler ve köyler oluşturmasına olanak tanımıştır.
Arkeolojik Zenginlik
Cumalıkızık’ın güneydoğusunda, Uludağ eteklerindeki Ihlamurcu Mevkii’nde, Bizans Devri’ne ait bir kilise kalıntısı bulunmaktadır. 1969 yılında tespit edilen bu kilise kalıntısı, yöredeki tarihi zenginliğin bir göstergesidir. Bursa Arkeoloji Müzesi’nde sergilenen bu mimari parçalar, köyün geçmişine ışık tutmaktadır.
Köyün Kuruluşu ve Özellikleri
Cumalıkızık vakıf köyü olarak kurulmuş ve bu özelliğini yaşam biçimine yansıtmıştır. Köy, Osmanlı kültürünün bir yansıması olan vakıf sistemine dayanmaktadır. Uludağ’ın kuzeyindeki dik etekler ve vadiler arasında bulunan köy, “kızık” adı verilen konumlu köylerden biridir. Bu konum köylerin birbirinden ayrılmasına sebep olmuş ve dereye yakın olan köye “Derekızık”, fidye verene “Fidyekızık” ve topluca cuma namazı kılınan köye de “Cumalıkızık” adları verilmiştir.
UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde Yeri
Cumalıkızık Köyü, tarihi ve kültürel zenginliğiyle dikkat çekerek UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alınmıştır. Bursa’nın tarihi alanlarından Hanlar Bölgesi, Sultan Külliyeleri ve Cumalıkızık Köyü’nün UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne dahil edilmesi, Türkiye’nin kültürel mirasının uluslararası arenada tanıtılmasına katkı sağlamaktadır. Haziran 2014’te UNESCO tarafından onaylanan bu karar, Cumalıkızık’ın tarihi ve kültürel önemini bir kez daha vurgulamaktadır.
Sonuç: Osmanlı’nın İzinde Bir Köy
Cumalıkızık Köyü, Osmanlı’nın izlerini taşıyan, tarihi ve kültürel bir mirasa ev sahipliği yapan önemli bir köydür. Yüzyıllar boyunca ayakta kalmayı başaran bu köy, Osmanlı’nın ilk yerleşim bölgelerinden biri olmasıyla da ayrı bir öneme sahiptir. UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alınması, köyün tarihi ve kültürel değerinin uluslararası alanda tanınmasına katkı sağlamaktadır. Cumalıkızık, Bursa’nın ve Türkiye’nin kültürel mirasının önemli bir parçasıdır ve ziyaretçilerini geçmişe doğru bir yolculuğa çıkarmaktadır.