Kayme Sarayı, Hakkari’nin tarihi ve kültürel miraslarından biridir. Şemdinli ilçesine bağlı Bağlar Köyü’nde, Nehri nehrinin eski yerleşim alanlarının kuzey tarafında bulunan bu saray, 1909-1911 yıllarında inşa edilmiştir. Kitabelerde isim geçmemekle birlikte, yapıyı Seyit Ubeydullah’ın oğlu Seyit Muhammed Sıddık’ın yaptırdığı düşünülmektedir. Kayme Sarayı, iki katlı bir yapı olup, 18,8 x 24 metre ölçülerinde, kuzey-güney doğrultusunda dikdörtgen planlıdır.
Mimari Yapı ve Durumu
Günümüze yalnızca kuzey ve batı duvarları iyi durumda ulaşan Kayme Sarayı, doğu ve güney duvarlarının kısmen ayakta kaldığı görülmektedir. Üst örtüsü tamamen yıkılmış olan sarayın, günümüzdeki hali bu anıtsal yapının eski ihtişamını düşündürmektedir. Sarayın inşa edildiği döneme ait mimari özellikler taşıması, Hakkari’nin tarihine ve o dönemdeki yaşam biçimine ışık tutmaktadır.
Tarihi ve Kültürel Önem
Kayme Sarayı, bölgenin tarihinde önemli bir yere sahiptir. 20. yüzyılın başlarında yapıldığı düşünülen bu saray, o dönemdeki yaşam biçimini, mimari anlayışı ve estetik anlayışı yansıtan önemli bir eserdir. Seyit Muhammed Sıddık tarafından yaptırıldığı bilinen saray, o dönemin siyasi ve kültürel yapısını anlamak için önemli bir kaynaktır.
Koruma ve Restorasyon
Kayme Sarayı’nın korunması ve gelecek nesillere aktarılması büyük önem taşımaktadır. Sarayın kuzey ve batı duvarlarının iyi durumda olması, restorasyon çalışmaları için iyi bir başlangıç noktası olabilir. Bu çalışmalar sayesinde Kayme Sarayı’nın eski ihtişamına kavuşması ve ziyaretçilerine tarihi bir atmosfer sunması sağlanabilir.
Kayme Sarayı, Hakkari’nin tarihi ve kültürel dokusunu yansıtan önemli bir yapıdır. Gelecek nesiller için korunması gereken bu saray, bölgenin tarihine ve kültürel kimliğine önemli bir katkı sunmaktadır.