Tripolis Antik Kenti: Denizli’nin Tarihi Hazinelerinden Biri
Tripolis Antik Kenti, Menderes Nehri kıyısında yamaç üzerine kurulmuş önemli bir antik yerleşimdir. Batıya ve kuzeye açılan vadilerle Ege’ye bağlanan kent, güneydoğusundaki Çürüksu Ovası ve vadileri ile İç Anadolu ve Akdeniz’e ulaşımı sağlayan önemli bir merkez konumundadır. Çürüksu Vadisi’nde bulunan çağdaşı Laodikeia’ya 30 km., Hierapolis’e ise 20 km. mesafededir. Kaynaklarda Tripolis’in ilk adının Apollonia olduğu, daha sonra Geç Helenistik Dönem’de Tripolis olarak adlandırıldığı ve Lidya Devleti zamanında kurulduğuna dair belgelere rastlanmaktadır.
Tarihi ve Mimari Özellikler
Tripolis Antik Kenti, Roma ve Bizans dönemi mimari özelliklerini yansıtan kalıntılarıyla dikkat çeker. Lidyalılar tarafından kurulduğu düşünülen kent, yüzeydeki kalıntılarıyla Roma ve Bizans dönemlerine ait olduğunu göstermektedir. Kent, tarihi boyunca birçok deprem ve savaşa tanıklık etmiş ve büyük zarar görmüştür. En görkemli dönemini ise Roma İmparatorluğu zamanında yaşamıştır.
Başlıca Yapılar
Tripolis Antik Kenti’nin en önemli yapıları arasında Tiyatro, Hamam, Şehir Binası, Apsisli Yapı, Kale ve Surlar, Su Yolları ve Nekropol bulunmaktadır.
- Tiyatro: Grek tiyatrosu tarzında inşa edilen tiyatro, Roma mimari tarzının özelliklerini taşır. Yaklaşık 8.000 kişi alabilecek kapasitede olan tiyatro, cavea (oturma kademeleri), orkestra ve sahne bölümlerinden oluşur.
- Hamam: Tiyatronun 200 m. batısında bulunan hamam, tipik bir Roma Hamamı örneğidir. Beş bölümden oluşan hamamın alt yapısı ve duvarları kesme traverten bloklardan yapılmıştır.
- Şehir Binası: Hamamın yaklaşık 200 m. güneyinde yer alan Şehir Binası, büyük bir yapıdır. Üst yapısı tamamen yıkılmış olup, Roma mimari karakterini yansıtmaktadır.
- Apsisli Yapı: Tiyatro ile Şehir Binası arasında yer alan dikdörtgen planlı yapının kuzey duvarı apsisli olarak yapılmıştır. Üst bölümü tamamen yıkılmış durumdadır.
- Kale ve Surlar: Tripolis, Geç Roma ve Bizans döneminde sur ile çevriliydi. Sur duvarları burçlar, gözetleme kuleleri ve kalın duvarlarla desteklenmiştir.
- Su Yolları: Kent, su ihtiyacını 25 km. uzaklıktaki bir kaynaktan sağlamaktaydı. Bu güzergahta su yollarına, tünel ve kemer izlerine rastlanmaktadır.
- Nekropol: Kentin doğu ve güney yamaçları, Nekropol olarak kullanılmıştır. Burada birçok mezar bulunmaktadır.
Tripolis Antik Kenti, Denizli’nin tarihi ve kültürel mirasına önemli bir katkı sunmaktadır. Ziyaretçilere tarihi bir yolculuk yapma fırsatı sunan kent, Roma ve Bizans dönemi mimari örnekleriyle dikkat çekmektedir.