Ürgüp’ün Tarihi Mirası: Tağar St. Theodore Kilisesi
Nevşehir’e bağlı Ürgüp ilçesinin tarihî miraslarından biri olan Yeşilöz Köyü’ndeki Tağar St. Theodore Kilisesi, bölgedeki kayaya oyma kiliseler arasında önemli bir yere sahiptir. Ayrıca “Tağar Kilisesi” olarak da anılan bu yapı, “Üç Yapraklı Yonca Planı” olarak bilinen özel bir plan düzenine sahiptir, bu da onu benzersiz kılan özelliklerden biridir.
Eşsiz Mimari Yapısı
Kiliseye giriş yapıldığında, batı eksedra aracılığıyla ana mekâna ulaşılır. Ana mekân, kuzey, güney ve doğu kısımlarda konumlanmış üç yarı daire şeklindeki bölümden oluşur. Doğu kısmında bulunan ana apsis, zeminden yüksek bir şekilde yapılmıştır ve kilisenin yerleşimi nedeniyle sunağın buraya yerleştirilmesi gerekmektedir.
Deesis Sahnesi ve Freskler
Kilisenin ana apsis ve kuzey eksedra yarı kubbelerinde Deesis sahneleri bulunmaktadır. Ana apsiste bulunan Deesis sahnesinde, İsa’nın sağ eliyle takdis işareti yaparken sol elinde haç motifi bulunan bir kitap tuttuğu görülür. İsa’nın sağında Meryem, solunda ise Vaftizci Yahya’nın yanı sıra Mikhael ve Gabriel gibi melek figürleri bulunmaktadır. Apsis alt kısmında ise dokuz figür yer alır, bunların yedisi Aziz Germanios, Aziz Balsios, Aziz Ephipanios, Aziz Gregorios, Aziz Basileios, Aziz Ephipanios ve Aziz Ionnes Krysostomos’tur.
Zarif Freskler ve İkonografi
Apsis içindeki fresklerde İsa, büst şeklinde tasvir edilmiştir. Sağ eliyle takdis işareti yaparken sol elinde kitap tutmaktadır. Vaftizci Yahya İsa’nın sağında, Meryem ise solunda bulunur. İki figürün dizleri hizasında ise yuvarlak çerçeveler içinde Azize Julietta ve Aziz Kiryakos figürleri yer alır. Fresklerin detaylı işçiliği ve simgelerin incelikli kullanımı, kilisenin dini önemini ve sanatsal değerini yansıtmaktadır.
Kültürel ve Tarihi Zenginlik
Tağar St. Theodore Kilisesi, Ürgüp’ün zengin tarihî mirasının önemli bir parçasıdır. Bu kilise, mimari yapısı ve fresklerindeki detaylarla bölgenin kültürel ve dini zenginliğini yansıtmaktadır. Tarihi boyunca çeşitli restorasyon ve koruma çalışmalarına tabi tutulan kilise, günümüzde ziyaretçilerini eşsiz bir tarihî ve sanatsal deneyimle buluşturmaktadır.
Kaynak: Prof. Dr. M. Sacit PEKAK , “Ürgüp, Yeşilöz, (Tağar) Kilisesi” Edebiyat Fakültesi Dergisi / Cilt 27 Sayı:1 2010 S.202-218
Nevşehir Gezilecek Yerler