Gaziantep, Türkiye’nin güneydoğusunda bulunan tarihi ve kültürel zenginliklerle dolu bir şehirdir. Bu şehirde bulunan bedestenler, geçmişten günümüze uzanan tarihi dokuyu yansıtan önemli yapıtlardır. İnce uzun, üstü kapalı çarşılar olarak bilinen bedestenler, eskiden alışveriş hayatının merkezi konumundaydı. Gaziantep’te bulunan Zincirli Bedesten ve Kemikli Bedesten, bu tarihi çarşıların günümüze ulaşan nadir örneklerindendir.
Zincirli Bedesten
XVIII. yüzyılın ilk çeyreğinde Darendeli Hüseyin Paşa tarafından yaptırılan Zincirli Bedesten, halk arasında “Kara Basamak Bedesteni” olarak da bilinmektedir. Bu tarihi yapı uzun yıllar boyunca kasaplara ev sahipliği yapmış ve Et Hali olarak anılmıştır. Günümüzde Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen restorasyon çalışmaları sayesinde, Zincirli Bedesten tekrar ticari hayata kazandırılmıştır. Bedesten, genişlikleri 10-25 m2 arasında değişen 73 dükkan ile özellikle baharatçılar ve turistik eşya satıcılarına ev sahipliği yapmaktadır. Bedestenin beş kapısı bulunmakta olup, güney kapısındaki kitabenin yazarı Kusuri’dir. Tek katlı ve üstü kapalı olan yapı, geçmişte bir kat daha eklenerek Adliye Binası olarak kullanılmıştır. Ancak, 1957 yılında yaşanan yangın sonucunda bu ek kat tamamen yok olmuştur.
Kemikli Bedesten
Müftü Hacı Osman Efendi tarafından 19. yüzyılda (1865) yaptırılan Kemikli Bedesten, 72 dükkanı ile dikkat çekmektedir. İki bölümden oluşan dikdörtgen planlı bu yapı, kesme taştan inşa edilmiştir. Temel kazıları sırasında kemik bulunması nedeniyle halk arasında Kemikli Bedesten olarak anılan yapı, aslında Mecidiye Bedesteni olarak adlandırılmıştır. Çatısı oval şekilde yapılmış olan bedestenin doğu ve batı bölümlerinde ikişer giriş bulunmaktadır.
Tarihi ve Kültürel Önem
Zincirli ve Kemikli Bedestenler, Gaziantep’in tarihinde önemli bir yere sahiptir. Bu yapılar, geçmişteki ticari hayatı ve kültürel dokuyu günümüze taşımaktadır. Restorasyon çalışmaları ile koruma altına alınan bedestenler, ziyaretçilere Gaziantep’in geçmişine ve kültürüne dair önemli ipuçları sunmaktadır. Bu nedenle, Zincirli ve Kemikli Bedestenler, sadece tarihi yapılar değil, aynı zamanda şehrin kültürel kimliğinin bir parçasıdır.
Gaziantep’in tarihini ve kültürünü yansıtan Zincirli ve Kemikli Bedestenler, ziyaretçilere benzersiz bir deneyim sunmaktadır. Bu tarihi yapılar, şehrin geçmişine duyulan saygının bir göstergesi olarak korunmaktadır. Günümüzde hala ticari hayatta önemli bir rol oynayan bu bedestenler, Gaziantep’in tarihi ve kültürel mirasının yaşatılmasında önemli bir rol oynamaktadır.