Topal Osman Ağa Anıt Mezarı: Giresun’un Milli Kahramanı
Topal Osman Ağa, 1883 yılında Giresun’un Hacı Hüseyin Mahallesi’nde doğmuştur. Gençlik yıllarında zeki, azimli ve atılgan kişiliğiyle tanınarak “ağa” lakabını almıştır. Balkan Savaşı’nın başladığı 8 Ekim 1912’de ailesi tarafından askerlik bedeli ödenmesine rağmen gönüllü olarak savaşa katılmıştır. Çorlu civarında Bulgarlara karşı yapılan bir hücumda sağ diz kapağına isabet eden bir şarapnel parçasıyla yaralanmıştır. Doktorların bacağının kesilmesi gerektiği yönündeki önerilerini reddederek “uyutulmadan” ameliyat olmuştur. Bu kararlı tutumu nedeniyle “Topal Osman Ağa” olarak anılmaya başlanmıştır.
Balkan Savaşı ve Sonrası
Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Savaşı’na girmesiyle, Giresun’daki Pontus Çeteleri’ne karşı mücadele etmiştir. Kafkas cephesinde Teşkilat-ı Mahsusa’nın Doğu cephesinde aktif görev almıştır. Ekim Devrimi’nden sonra Rusların çekilmekte olduğu Harşit bölgesinden Batum’a ilk giren kişi olmuştur. Rumların bayrak astığı Taşkışla denilen Rum okuluna Yunan Kızılhaç bayrağı, 20 metrelik büyük bir Pontus bayrağı asmaları üzerine bayrakları indirtmiştir. Mavridi Köşkü baskınını başarıyla gerçekleştirmiştir.
Milli Mücadele Dönemi
Mustafa Kemal Paşa ile yaptığı görüşmenin ardından Türkiye Büyük Millet Meclisi Riyaset-i Celile Muhafız Bölüğü’nün ilk mangası “Giresunlu uşaklardan” oluşturulmuştur. Sakarya Savaşı’nda 47. Alay’ın Mangal Tepe taarruzuna katılmıştır. Bu başarısından dolayı kırmızı şeritli İstiklal Madalyası almıştır. Giresunlular tarafından Milli Kahraman olarak kabul edilmiştir.
Osman Ağa’nın Şehre Katkıları
Osman Ağa, Giresun’a birçok katkıda bulunmuştur. 17 Ocak 1920’de Gedikkaya gazetesini çıkarmıştır. İmar işlerine önem vermiş, belediyenin etrafındaki evleri satın alarak yıktırmış ve Rıhtım Camisinin etrafını park haline getirmiştir. Şehre ilk otomobili getirtmiş ve elektrikle aydınlatılması için büyük bir dinamo makinesi getirmek için çaba sarf etmiştir. Mart 1921’de Osmaniye İşçi Ocağı’nı kurmuştur.
Anıt Mezarı ve Vefatı
Osman Ağa, 1923 yılında vefat etmiştir. Cenazesi önce Kale’de Kurban Dede’nin mezarının yanına defnedilmiştir. Ancak 1925 yılında Mustafa Kemal Paşa’nın emriyle Kale’nin en güzel yerine nakledilmesi ve anıt mezarının yapılması sağlanmıştır. Giresun halkı tarafından büyük bir saygı ve sevgiyle anılmaktadır.
Topal Osman Ağa, Giresun’un Milli Kahramanı olarak tarihe geçmiş bir şahsiyettir. Cesareti, kararlılığı ve şehre olan katkılarıyla unutulmaz bir isim olmuştur. Anıt mezarı, Giresun’un tarihinde önemli bir yere sahiptir ve her yıl binlerce ziyaretçiyi ağırlamaktadır.