Türkiye gezip, görmeniz gereken çok sayıda yer vardır. Bunlardan bir tanesi olan Cumalıkızık tarihi ve doğası bakımından en çok merak edilen destinasyonlar arasındadır.
Bir mahalle olan Cumalıkızık, Bursa iline bağlı olan Yıldırım ilçesinde bulunmaktadır. Uludağ’ın kuzey bölgesinde kurulu ve hayatına hâlâ devam eden kızık köylerinden biri olup diğerleri şöyledir;
- Değirmenlikızık
- Fidyekızık,
- Hamanlıkızık
- Derekızık
- Bayındırkızık
- Dallıkızık
- Kızık
- Bodurkızık
- Ortakızık
- Camilikızık
- Kiremitçikızık
- Kızıkşıhlar
- Kızıkçeşme
Bununla birlikte bunlar, günümüze kadar varamamıştır. Cumalıkızık içerisinde bir etnografya müzesi mevcut olup, 2000 yılında Dünya Mirası Geçici Listesine alınmıştır. Ancak 2014 yılında bir dünya mirası olarak kabul edilmiştir.
Eğer Bursa’ya tatile gelmişseniz, görmeniz gereken yerler arasında yer almaktadır. Bölgede Doğu Roma izleri mevcut olup, Osmanlı döneminden günümüze kadar kesintisiz bir yerleşim görmüştür. Böylece farklı kültürleri bir arada bulunduran, eşsiz güzellikte bir yapısı bulunmaktadır.
Cumalıkızık Tarihi
Cumalıkızık bir mahalle olsa da, tarihi bakımından oldukça köklüdür. Cumalıkızık tarihi hemen hemen 1300’lü yıllara, yani Osmanlı’nın kuruluş dönemlerine rast gelmektedir. Aradan yüzyıllar geçmiş olmasına rağmen yerleşim görmeye devam etmiş, bunun sonucunda günümüze kadar varlığını korumuştur.
Bu sebeple Osmanlı erken dönem mimarisinin izlerini burada görmek mümkündür. Bu yapısı nedeniyle, özellikle tarih konulu filmlere ev sahipliği de yapmaktadır.
Cumalıkızık Hikâyeleri
Dünyada her bölgenin kendine has bir hikâyesi bulunmaktadır. Bu durum söz konusu mahalle için de geçerlidir. Ancak Cumalıkızık hikâyesi birden fazladır.
Bunlardan birine göre, Uludağ’ın etekleri ile burada yer alan vadiler arasında kalan köylere kızık denilmektedir. Bu konumda diğer köylerden gelen kişiler beraber toplanıp, Cuma namazı kıldığı için ismi de Cumalıkızık olmuştur.
ir başka hikâye ise Osmanlı’yı kuran Osman Bey’in, köyün Cuma günü kurulması sebebi ile, isim olarak bunu uygun görmesi; böylece günümüze kadar kalmış olmasıdır. Burada yer alan ve dünyanın en dar sokağı unvanına sahip olan Cin Aralığı bile kendi öyküsüne sahiptir.
Buna göre Kurtuluş Savaşı yıllarında, Yunan askerleri köyü basmış. Ardından da herkesi alarak, bir camiye doldurmuş. Ardından da içindekiler ile birlikte, hepsini yakma kararı almışlar. Ne var ki köylüler fırsatını bularak kaçmışlar ve bir sokağa girmişlerdir.
Burada iki evin bittiği noktada, çok küçük bir boşluk vardır. Bu sadece, bir kişinin yan şekilde geçebileceği kadardır. Dolayısıyla sokağın girişinden bakıldığında, bir çıkmaz olarak görülmektedir.
Ancak köylüler, bu aralıktan faydalanarak çıkmış ve Türk askerlerinin olduğu yere gitmiş. Yunanlı askerler ise bunların cin işi olduğunu düşünmüş. Böylece Cin Aralığı miras kalmış. Son olarak kızık kelimesinin, göçebe Oğuz Türklerine dendiğini de söyleyelim.
Cumalıkızık’a Nasıl Gidilir?
Cumalıkızık özellikle tarihi doğası bakımından büyük bir fırsat sunmaktadır. Zira bölgede farklı kültürlere ait yapılar da görülebilmektedir. Bunun için şehre otobüs terminali veya havaalanı ile gelmişseniz, araç kiralamanız mümkündür.
Bursa’ya 10-11 kilometre gibi küçük bir mesafede yer aldığı için, zorlanmadan varmanız mümkündür. Eğer Bursa geziniz uzun sürecekse ve özel aracınız yoksa bu oldukça pratik bir çözümdür. Eğer Bursa’dan çıkarak Ankara yolu istikametine devam ederseniz, buraya varabilirsiniz.
Mahalle Google Maps üzerinde de olduğu için, buradan takip etmenizi de mümkündür. Ayrıca Bursa’dan da Cumalıkız’a giden minibüsler vardır. Bunlar aracılığıyla da gelinebilir.
Son olarak metroya binerseniz, Cumalıkızık-Değirmenönü durağında inebilir; ardında minibüs ile 5 dakikada burada olabilirsiniz.
Cumalıkızık’ta Neler Yapılır?
Özellikle tarihe ilgisi olan kişiler, Cumalıkızık nerededir sorusunu sormaktadır. Bursa ilinin Yıldırım ilçesine bağlı olan bu mahalle, tarihi ve doğal dokusu ile ön plana çıkmaktadır. Eğer daha önce tatmadığınız lezzette bir köy kahvaltısı arıyorsanız, burada deneyebileceğiniz çok sayıda yer vardır.
Bunların herhangi birini deneyerek, damak zevkinizi güncelleyebilirsiniz. Ayrıca burada gezip, görebileceğiniz çok sayıda yer vardır ve hepsi de tercih edilebilir.
Ahududu Şenliği
Eğer Cumalıkızık’a gelmeyi düşünüyorsanız, özellikle Ahududu Şenliği zamanında gelmeniz önerilir. Mahallenin bir simgesi haline gelmiş olan bu meyve, burada oldukça ünlüdür. Günümüze kadar tam 17 tane yapılmış olmakla birlikte; son iki yıldır uluslararası kapsamda gerçekleştirilmektedir.
Haziran aylarında yapılan bu şenliğe sanatçılar, dans gruplar da katılmaktadır. Ayrıca mahallede tezgâhlar da açılmakta olup burada geleneksel ve el emeği ürünler satılmaktadır.
Konaklar
Her ne kadar Cumalıkızık tarihi açıdan büyük bir öneme sahip de olsa, birçok kişi Kınalı Kar adlı diziden hatırlamaktadır. Zira dizi, burada çekilmiştir. Bu sebeple mahalleye gelmişseniz, mutlaka bunları da ziyaret etmeniz önerilir.
Burada ister kalabilir, ister gezebilir, isterseniz kahvaltı edebilir, yemek yiyebilirsiniz.
Baş Tacı Küpeli Evi
Hemen hemen 350 yıllık olan bu ev, adını içerisinde bulunan küpe çiçeklerinden almaktadır. Bir dönemler burada yaşayan insanların hayatlarını anlamanıza yardımcı olmaktadır. Sıkı bir şekilde denetim görmekte olup, içerisinde bulunan tüm eşyalar Bursa’dan bulunan, yöresel ürünlerdir.
Eğer Bursa yöresinin geleneksel ürünlerini merak ediyorsanız, Baş Tacı Küpeli Evi kaçırmamanız gereken bir yerdir.
Müze
Mahallede bulunan etnografya müzesi, tarihini tanımanıza yardım edecektir. Dolayısıyla Cumalıkızık gezilecek yerler arasında kaçırmamanız gereken lokasyonlardan bir tanesi de burasıdır. Eğer tarihe ilginiz varsa buradaki insanların eskiden nasıl yaşadığını, gelenek ve göreneklerini buradan öğrenebilirsiniz.
Pazartesi dışarısında her gün açık olup, 09:30 ile 17:30 saatleri arasında hizmet vermektedir. Aramak isterseniz, numarası 0224 716 37 37’dir.
Cumalıkızık Cami ve Hamamı
Cumalıkızık mahallesinde bulunan bu cami, köyün meydanında yer almaktadır. Her ne kadar kitabesi bulunmasa da, söylencelere göre Osmanlı döneminden kaldığı söylenir.
Zira başlıklar, direkler, ahşap revak; Osmanlı mimarisinin bir parçası olan izlere sahiptir. Ayrıca mescidin bir tarafının, Osmanlı zamanında medrese olduğu da bilinmektedir. Zekiye Hatun Çeşmesi de buradadır.
Bölgede bir hamam da olmakta olup, tarihi belirlenememektedir. Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından onarım görmüş olup,
- Ilık bölüm,
- Sıcak bölüm,
- Su deposu,
- Tıraşlık,
Gibi alanları özgündür. Ancak sonraki bölümleri, geç tarihlerde eklenmiştir. İç bölümdeki mimari sebebiyle Osmanlı döneminde inşa edildiği bilinse de, tam tarih malum değildir.
Cumalıkızık’ta Konaklama İmkânları Var Mıdır?
Cumalıkızık, tek günde gezebileceğiniz bir yerdir. Ancak kalmaya niyetliyseniz, Cumalıkızık konaklama imkânları da mevcuttur. Bunlardan biri Bulanlar Konak Pansiyon olup, Kınalı Konak dizisinin çekildiği alanlardan biridir.
Bir diğer seçeneğiniz de Mavi Boncuk Konuk evidir. Samimi bir ortamı mevcut olup, köy evi konsepti vardır.
1. Cumalıkızık’a Nasıl Gidilir?
Cumalıkızık mahallesi Bursa’ya yaklaşık 11 kilometre mesafededir. Arabanızla gelecekseniz Yalova iskelesinden 1 saat 12 dakika, Gemlik iskelesinden 46 dakika, Mudanya iskelesinden 42 dakikadır. İstanbul ile gelecekseniz, feribot kullanarak Bursa’ya gelebilir, ardından da buraya varabilirsiniz.
Eğer doğrudan Bursa merkeze gelmişseniz, minibüsleri kullanabilir ya da araç kiralayabilirsiniz. Size en uygun yöntemi tercih ettikten sonra, kısa sürede varabilirsiniz.
2. Cumalıkızık’ta Nerelere Gidilebilir?
Cumalıkızık tarihi yapı bakımından oldukça eskidir. Burada Doğu Roma dönemine ait bir kilise bile bulunmaktadır. Ayrıca,
- Konakları,
- Baş Tacı Küpeli Evi,
- Cumalıkızık Cami,
- Cumalıkızık Hamamı da görmeniz gerekenler arasındadır.
Eğer etnografya müzelerini seviyorsanız, mahallede bir tane bulunmaktadır. Bu konumların tümü tek günde gezilebilecek pratikliğe sahiptir. Ayrıca Uludağ da buraya yakındır ve kolaylıkla gidebilir, kayak yapabilirsiniz.
3. Cumalıkızık’ta Neler Yenebilir?
Cumalıkızık’a gelmişseniz, tercih edebileceğiniz çok sayıda cafe, restoran vardır. Zira tahmin edilmese bile Cumalıkızık gezilecek yerler birçok turisti kendisine çekmektedir. Buralarda özellikle köy kahvaltısını denemeniz önerilir.
Zira birçok Bursalı için Cumalıkızık, bu anlamda tercih meselesidir. Köyde Bursa’ya özgü tatları da keşfetmeniz mümkündür. Dolayısıyla akşam yemeğinde tercih edebileceğiniz, birbirinden farklı yiyecek bulunmaktadır.
